Analiza budžeta opštine Brod za prošlu godinu ukazuje na uravnoteženu politiku vođenja lokalnog budžeta, koja se iz godine u godinu održava ponajviše zahvaljujući kratkoročnim kreditinim zaduženjima.

Osim toga, javne nabavke za prvih devet mjeseci 2020. godine bile su skoro za trećinu veće u odnosu na javne nabavke tokom cijele 2019. godine, što implicitno ukazuje na povećanje troškova uslijed lokalnih izbora 2020. godine.

Drugim rebalanosom budžeta za 2019. godinu on je utvrđen na iznos od 15.495.000 KM. Za 2020. godinu iznosio je 12.873.000 KM, a rebalansom je povećan na 13.110.000 KM.

Detaljnija analiza pokazala je da su planirani budžetski prihodi u 2020. godini veći  za 1,77 odsto u odnosu na 2019. godinu. U strukturi, poreski su planirani više za 6,1 odsto, a neporeski prihodi za 1,17 odsto. Rashodi su takođe planirani u 2020. godini na nivou od 1,75 odsto višim nego u 2019. godini, u kojoj su iznosili 5,91 odsto za rashode za lična primanja, a 4,61 odsto bilo je povećanje rashoda za robe i usluge.

Treba ukazati i na činjenicu da su predviđeni izdaci za nefinansijsku imovinu, a to su uglavnom javne nabavke u oblasti radova, te da su predviđeni na nivou od 692 odsto većem nego u 2019. godini odnosno u iznosu od 1.123.300 KM.

Kada je u pitanju brodski budžet uočiljiva je potreba stalnog premoštavanja neusklađenosti prihoda i rashoda putem kredita na deset godina. Preciznije, to su kreditna sredstva od 4.460.000 KM u 2019. i dva miliona u 2020. godini, čime automatski rastu i godišnja izdvajanja za otplatu dugova. 

Istina, u izbornoj 2020. godini nisu planirana značajna izdvajanja iz budžeta upravo iz potrebe vraćanja značajnog iznosa dugova iz prethodnog perioda, konkretno čak 5.326.000 KM u 2019. godini je bilo predviđeno za otplatu dugova odnosno više od 40 odsto godišnjeg budžeta.

STALNI RAST IZDVAJANJA ZA LIČNA PRIMANJA

Što se tiče izdvajanja po stavkama, značajno je ukazati na kontinuirani rast izdvajanja za lična primanja, pa su ona u 2019. godini planirana na 3.108.100 KM, naredne godine 3.291.700, zatim po rebalansu 3.420.700 KM, a po nacrtu za 2021.godinu čak su povećana na 3.693.690 KM.

“To je iz razloga što je opredjeljenje opštine Brod da stipendiramo sve one koji su na studijama, a zatim da po završetku studija odrade pripravnički staž u javnoj upravi. Odnosno povećanje te budžetske stavke zbog prijema pripravnika, za što je potrebno obezbijediti plate za njihovo angažovanje i rad”, kaže doskorašnji načelnik Broda Ilija Jovičić, koji je bio predlagač i nacrta budžeta opštine za 2021.godinu.

Kako je nakon izbora umjesto Jovičića, koji je kadar SNSD, na poziciju prve ličnosti izvršne vlasti izabran Zoran Vidić iz SDS, ostaje da se vidi kako će izgledati konačni budžet za ovu godinu. Što se tiče prethodne 2020. godine, na njega su imali zamjerke iz SDS, čija je odbornica Svjetlana Mikač dala izjavu za naš portal.

“Taj budžet je, više je nego jasno, podređen izbornoj godini. Kada je taj budžet usvajan mi iz tadašnje opozicije nismo glasali za njega, jer smo smatrali da to ne bi trebalo tako da ide, pogotovo što su izdvajanja za radove išla u tolikom obimu. Kvalitet tih radova je upitan što se može provjeriti i na terenu. Mislim da nadzorni organ nije dobro uradio svoj posao”, izjavila je Mikač.

Od ostalih stavki, evidentan je i rast socijalnih izdvajanja, pa su od 1.352.700 KM po rebalansu za 2019.godinu u planu za 2020. godinu povećana na 1.378.700, a po rebalansu za tu godinu narasla na 1.522.028 KM. Taj podatak se takođe može povezati sa činjenicom da se radilo o izbornoj godini. Međutim, ako se uzme u obzir da je u Nacrtu budžeta za 2021.godinu na ime doznaka za socijalnu zaštitu planirano 1.462.000 KM, može se izvući zaključak da su generalno u porastu izdvajanja za tu kategoriju stanovništva, odnosno da je budžet Broda kao i većine lokalnih zajednica više socijalni nego razvojni.

JAVNE NABAVKE

Plan javnih nabavki ima samo minimum zakonom definisanih neophodnih informacija što ukazuje na djelimičnu transparentnost kada je u pitanju ovaj segment. Tu se nalaze samo postupci za koje je neophodno, po Zakonu o javnim nabavkama, uključiti u plan nabavki, odnosno postupci veće vrijednosti, što podrazumjeva nabavke preko 50.000 KM za robe i usluge, te preko 80.000 KM za radove.

Obaveza objavljivanja informacija o dijelovima ugovora koji su sklopljeni sa ponuđačima se poštuje, uz interesantnu napomenu da se uopšte ne navode nazivi ponuđača sa kojima su ti ugovori sklopljeni, što ukazuje na sumnju na netransparentnost i skrivanje onih koji su dobili ugovor.

Takođe, može se izvući i zaključak da je jako mala konkurencija u okviru javnih nabavki, koja se ogleda u tome da se obično javlja samo jedan ponuđač. To može da ukazuje na određene anomalije u vezi sa pripremom tenderske dokumentacije u cilju favorizovanja određenih ponuđača.

Ljubinko ĐURIĆ

Statistika javnih nabavki za 2019.  godinu

Statistika javnih nabavki za period 01.01 – 30.09. 2020. godine